Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ tìm hiểu về sự phát triển của Internet of Things (IoT), một trong những khía cạnh đáng chú ý nhất của cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0. IoT, hay còn gọi là Internet Vạn Vật, đứng trên cusp của cuộc cách mạng công nghiệp này và hứa hẹn mang lại những thay đổi đáng kể trong cuộc sống và công việc của chúng ta. Chúng ta sẽ khám phá cơ bản về IoT và những ứng dụng quan trọng của nó trong cuộc sống hàng ngày.
1. IoT là gì?
Tìm hiểu về thuật ngữ IoT
IoT (Internet of Things), được biên dịch thành Tiếng Việt dưới nhiều tên gọi khác nhau như “Internet Vạn Vật,” “Mạng Lưới Thiết Bị Kết Nối Internet,” hay “Mạng Lưới Vạn Vật Kết Nối Internet.” Tuy nhiên, thuật ngữ phổ biến nhất được sử dụng là “Internet Vạn Vật.”
- Trong ngữ cảnh của thuật ngữ này, “Internet” chỉ đơn thuần là một hệ thống liên mạng, một cơ sở hạ tầng được sử dụng để tiếp nhận, xử lý, truyền tải và chia sẻ thông tin và dữ liệu.
- Còn “Vạn Vật” (Things) ám chỉ tất cả các thiết bị thực tế, được kết nối và trở thành một phần của mạng lưới thông tin và dữ liệu. Ví dụ về một số ứng dụng thực tế, các thiết bị trong “vạn vật” của IoT có thể bao gồm máy theo dõi nhịp tim, xe thông minh với cảm biến tích hợp, các hệ thống nhà ở thông minh, đồng hồ đeo tay thông minh, và nhiều thiết bị khác.
IoT là một mạng lưới mà có sự tham gia của nhiều thành phần khác nhau. Trong đó, các thiết bị và phương tiện cơ sở sẽ được bổ sung và tích hợp với các bộ phận điện tử, phần mềm, cũng như các loại cảm biến để có khả năng thu thập dữ liệu và kết nối qua mạng máy tính để truyền và chia sẻ dữ liệu. Hệ thống các thiết bị và phương tiện thông minh này sẽ tạo ra cơ sở hạ tầng phục vụ cho sự phát triển của xã hội thông tin.
Bạn có thể hình dung đơn giản về IoT như sau:
- Các thiết bị và phương tiện thông minh ban đầu là các thiết bị, phương tiện thông thường mà chúng ta hay sử dụng, ví dụ như ô tô, đồng hồ, máy hút bụi,… Chúng sẽ được tích hợp các thiết bị cảm biến, giúp chúng thu thập thông tin thực tế như hình ảnh đường đi, các đồ vật trên đường, đo nhịp tim,…
- Tiếp đó, các dữ liệu được thu thập sẽ được truyền tải qua hệ thống mạng Internet. Những dữ liệu này sẽ được tải lên, xử lý và chia sẻ trên môi trường ảo. Quá trình này có thể tạo ra các lệnh, các chương trình giúp điều khiển hoạt động của thiết bị ban đầu.
- Thiết bị, phương tiện thông minh sẽ tiếp nhận các lệnh mới thông qua dữ liệu đường truyền của mạng và tiến hành các nhiệm vụ được đặt ra.
Như vậy, với sự áp dụng của Internet of Things (IoT), các thiết bị hàng ngày trong cuộc sống của chúng ta có khả năng kết nối trực tiếp với Internet và có thể được điều khiển từ xa, mà không cần sự can thiệp trực tiếp từ con người. Quá trình này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong phát triển công nghệ, và nó là nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ trong cuộc sống trong tương lai.
2. Nguồn gốc IoT
Thực tế, các yếu tố liên quan đến Internet of Things (IoT) dường như đã có mặt trong cuộc sống từ nhiều thập kỷ trước. Tuy nhiên, cho đến năm 1999, cụm từ “Internet of Things” mới chính thức được định nghĩa. Trong giai đoạn tiếp theo, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và sự lan tỏa của Internet đã tạo điều kiện thuận lợi cho IoT để tiếp tục phát triển.
Vào năm 2016, IoT bắt đầu thu hút sự quan tâm lớn hơn và đạt được sự tiến bộ đáng kể. Khi kết hợp các công nghệ hiện đại như kết nối không dây, phân tích dữ liệu thời gian thực, học máy, và cảm biến, các ứng dụng IoT đã trở nên ngày càng hoàn thiện và cung cấp những lợi ích thiết thực cho công việc và cuộc sống của chúng ta. Nhờ vào những cải tiến này, IoT đã trở thành một chủ đề nóng bỏng trong vài năm gần đây, thu hút sự quan tâm và theo dõi đông đảo.
3. Đặc trưng của IoT (internet of thing)
Khả năng định danh
Trong môi trường IoT, mọi đối tượng tham gia, bao gồm các thiết bị, phương tiện và con người, cần phải có một cách riêng để định danh. Cách thức định danh này là quan trọng để xác định và phân loại chúng, và từ đó tạo điều kiện cho việc thu thập, xử lý và chia sẻ dữ liệu diễn ra một cách chính xác và hiệu quả.
Có nhiều phương pháp định danh được áp dụng trong IoT, bao gồm việc sử dụng mã QR, mã vạch, NFC, địa chỉ IP và nhiều phương tiện khác. Quan trọng nhất là các thông tin định danh này phải đảm bảo tính duy nhất, từ đó tránh nhầm lẫn giữa các đối tượng hoặc thiết bị.
Thông minh
Các khía cạnh của trí tuệ nhân đạo hiện đang được xem xét để tích hợp vào quá trình phát triển các thiết bị trong mạng lưới IoT. Mục tiêu của việc này là tạo ra các thiết bị thông minh có khả năng tự động thu thập, xử lý thông tin và thực hiện các nhiệm vụ dựa trên tình huống và môi trường thực tế. Đồng thời, dữ liệu và thông tin cũng sẽ được chia sẻ rộng rãi giữa nhiều loại thiết bị để sử dụng cho các mục đích cụ thể của chúng.
Phức tạp
Thực tế, hệ thống kết nối trong lĩnh vực IoT (Internet of Things) rất复杂。 Hệ thống này bao gồm mọi liên kết và kết nối giữa các thiết bị với nhau, giữa các thiết bị cũ và các công nghệ mới, giữa các thiết bị thực tế và dữ liệu được lưu trữ trên Internet. Điều này làm cho việc vận hành và triển khai IoT trở nên phức tạp, đòi hỏi nhiều thời gian và công sức.
Kích thước của IoT
Về sơ bộ, một hệ thống IoT có thể kết nối hàng trăm nghìn đối tượng khác nhau, mỗi đối tượng đóng vai trò quan trọng trong việc chia sẻ và sử dụng dữ liệu. Tuy nhiên, hiện tại, chúng ta chưa tận dụng hết tiềm năng của hệ thống này.
Theo Công ty nghiên cứu và tư vấn công nghệ Gartner, Inc., dự kiến trên toàn cầu sẽ có khoảng 26 tỷ thiết bị tham gia vào hệ thống IoT vào năm 2020, và con số này có thể tiếp tục tăng nhanh trong các năm tiếp theo.
4. Lợi ích của IoT
Nâng cao hiệu quả công việc
IoT thúc đẩy quá trình khai thác, trao đổi và sử dụng dữ liệu trong nhiều công việc khác nhau. Điều này tạo ra những thay đổi tích cực trong công tác quản lý, nghiên cứu, sản xuất và chế tạo sản phẩm, giúp nâng cao chất lượng các sản phẩm, dịch vụ, đem đến những sản phẩm và chất lượng đáp ứng đúng nhu cầu của người dùng.
Trong hầu hết mọi công việc, bằng việc ứng dụng IoT một cách phù hợp, bạn có thể nhận được sự hỗ trợ thiết thực, giúp hoàn thành nhiệm vụ nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.
Nâng cao chất lượng cuộc sống
Các ứng dụng của IoT hướng đến việc tạo ra những sản phẩm, thiết bị, đồ dùng, phương tiện thông minh hơn, tiện ích hơn. Qua đó, dần dần cải thiện điều kiện, môi trường sống và giúp hình thành những thói quen sống hiện đại. Nhờ sự tham gia của các thiết bị công nghệ và IoT, tất cả công việc thường ngày đều có thể giảm bớt, được đơn giản hóa, tự động hóa.
5. Một số ứng dụng cơ bản của IoT
- Quản lý hạ tầng: Hệ thống IoT tham gia vào việc giám sát và kiểm sát các hoạt động liên quan đến xây dựng, quy hoạch và phát triển cơ sở hạ tầng. IoT sẽ thu thập dữ liệu về quy trình triển khai các dự án, lên kế hoạch sửa chữa và bảo trì hiệu quả, tham gia vào quy trình xử lý các sự cố,…
- Y tế: Các thiết bị y tế, chăm sóc sức khỏe trong hệ thống IoT thực hiện thu thập các chỉ số của người bệnh, tiến hành cảnh báo và gửi dữ liệu đến bác sĩ, những người chăm sóc khi cần thiết.
- Nhà ở: Hệ thống IoT được ứng dụng vào quá trình thiết kế, xây dựng nhà ở sẽ tạo ra các căn nhà thông minh có khả năng tự động hóa cao. Các thiết bị sẽ dựa trên tình huống thực tế của môi trường, nhu cầu của chủ nhà để tiến hành các nhiệm vụ từ đơn giản đến phức tạp, tạo ra sự thuận tiện và thoải mái tối đa, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống.
Bên cạnh những ứng dụng cơ bản đã được nêu ra, Internet of Things (IoT) còn rộng mở trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Chẳng hạn, IoT đã tạo ra sự thay đổi đáng kể trong lĩnh vực giao thông vận tải, bảo mật thông tin, quản lý năng lượng, và thậm chí trong việc phát triển xe thông minh tự lái.
Hi vọng rằng qua những kiến thức được chia sẻ trong bài viết, bạn đã mở rộng tầm hiểu biết của mình về IoT. Điều này có thể giúp bạn nảy ra nhiều ý tưởng sáng tạo và quyết định đúng đắn về hướng đi trong công việc và tương lai của bản thân.
