Ngôn ngữ lập trình C đứng trong số các ngôn ngữ phổ biến trên thị trường và thường được lựa chọn bởi các lập trình viên mới. Đặc điểm của loại ngôn ngữ này là khả năng linh hoạt, hiệu suất cao, và sự gần gũi với phần cứng. Đối với người mới học lập trình, C thường được xem là một cơ sở vững chắc, giúp họ hiểu rõ hơn về cách máy tính hoạt động ở mức độ thấp.
Ngoài ra, C thường được sử dụng chung với C++. Lý do chính cho sự kết hợp này có thể là do C++ là một ngôn ngữ mở rộng của C, nó mở rộng các tính năng của C và đưa thêm vào nhiều khái niệm hướng đối tượng (OOP). Với sự linh hoạt của C và sức mạnh của C++, các lập trình viên có thể tự do lựa chọn giữa sự đơn giản và hiệu suất của C hoặc sự đa dạng và quản lý dễ dàng hơn của C++.
Sự tương đồng giữa C và C++ xuất phát từ việc C++ được phát triển dựa trên ngôn ngữ C, vì vậy cú pháp cơ bản của chúng giống nhau. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở việc C++ mang lại các khái niệm OOP như lớp, đối tượng, kế thừa, và đa hình, trong khi C giữ lại sự đơn giản và trực tiếp của mình.
Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết về sự tương đồng và khác biệt giữa hai loại ngôn ngữ này, giúp người đọc có cái nhìn rõ ràng hơn về lựa chọn sử dụng C hoặc C++ trong các dự án lập trình của họ.
Tìm hiểu khái lược về ngôn ngữ lập trình C
Ngôn ngữ lập trình C, được tạo ra bởi Dennis Ritchie vào năm 1972, đã trở thành một trong những ngôn ngữ quan trọng và phổ biến trong lịch sử công nghiệp lập trình. Ban đầu, C được phát triển chủ yếu cho hệ điều hành UNIX và đã nhanh chóng trở thành một công cụ quan trọng cho việc xây dựng các phần mềm hệ thống chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của cuộc sống hiện đại.
Ngôn ngữ này không chỉ giới hạn trong hệ điều hành UNIX mà còn xuất hiện rộng rãi trên các hệ điều hành khác như Windows và Linux. C được chọn lựa để phát triển ứng dụng đa dạng nhờ khả năng hỗ trợ cấu trúc lệnh, khối, và ngôn ngữ thủ tục.
Tính đến thời điểm hiện tại, C vẫn được coi là một ngôn ngữ lập trình mạnh mẽ với khả năng đáp ứng linh hoạt cho các cấu trúc lệnh phức tạp. Sự hiệu quả trong công việc và tính linh hoạt của C đã giúp nó giữ vững sự ưa chuộng từ người dùng. Được đánh giá cao từ những ngày đầu tiên của sự xuất hiện, ngôn ngữ lập trình C tiếp tục làm nổi bật với cấu trúc dễ viết, một trong những ưu điểm quan trọng giúp nó duy trì sự phổ biến và sự tin dùng trong cộng đồng lập trình.
Ngôn ngữ lập trình C đang được sử dụng phổ biến
Hiện nay,các mã lệnh được viết bằng C đều có thể biên dịch và thực hiện chạy trên các máy. Bên cạnh đó, C còn có khả năng bảo trì và tái sử dụng mã nguồn trong nhiều dự án khác nhau.
Việc sử dụng ngôn ngữ C sẽ giúp bạn tạo ra được ứng dụng có đầy đủ các chức năng và mỗi module sẽ chứa nhiều hàm chức năng khác nhau. Những hàm này đều có khả năng truy xuất đến bất kỳ nơi nào khác ngoài module có chứa nào.
Tìm hiểu tổng quan về ngôn ngữ lập trình C++
Năm 1985, Bjarne Stroustrup sáng tạo ra ngôn ngữ lập trình C++, một phiên bản mở rộng của ngôn ngữ C. C++ đã trải qua quá trình phát triển đáng kể, tuy nhiên, tầm ảnh hưởng của nó vẫn chưa đạt được như của ngôn ngữ C. Do đó, khi lập trình bằng C++, chúng ta có thể tiếp cận theo cách tiếp tục sử dụng cấu trúc lập trình của C hoặc tập trung vào việc áp dụng lập trình hướng đối tượng.
Trong lập trình C++, hầu hết các ứng dụng thường được xây dựng theo hướng đối tượng, trong đó các đối tượng tương tác với nhau. C++ hỗ trợ mô hình này bằng cách cung cấp khả năng sử dụng “class,” cho phép người lập trình mô tả cụ thể các đối tượng có trong ứng dụng. Tuy nhiên, mặc dù C++ cung cấp các tính năng này, mức độ hỗ trợ vẫn khá hạn chế, không rõ ràng, gây ra nguy cơ mắc phải các lỗi không mong muốn trong quá trình viết mã nguồn.
Ngôn ngữ lập trình C++
Hiện tại, ngôn ngữ lập trình C++ so với các ngôn ngữ lập trình khác thì được xem là ngôn ngữ bậc trung nhờ có những tính năng hỗ trợ cấp bậc, có thể hỗ trợ tính năng bậc cao như C#, Java, có khả năng can thiệp sâu vào hệ thống,…
C++ có khả năng hỗ trợ đầy đủ cho việc lập trình dựa theo hướng đối tượng, với 2 tính năng cốt lõi như sau:
- Ẩn dữ liệu (Data hiding)
- Tính bao đóng (Encapsulation)
- Tính đa hình (Polymorphism)
- Tính kế thừa (Inheritance)
Ngôn ngữ lập trình C và C++ có gì giống và khác nhau?
Dưới đây là phần so sánh giữa ngôn ngữ lập trình C và C++ mà blog đưa ra để bạn đọc có thể hiểu rõ hơn về 2 loại ngôn ngữ lập trình này.
Đặc điểm giống nhau
C++ là ngôn ngữ được mở rộng từ C nên chúng thường có nhiều đặc điểm tương tự nhau như sau:
- Cả C và C++ đều có cùng cú pháp và cách viết code như nhau.
- Cấu trúc viết code của 2 tương tự nhau
- Bộ biên kịch code của C và C++ tương tự nhau. Bộ biên dịch/compiler đều hỗ trợ cho cả 2 ngôn ngữ.
So sánh C và C++
- Mô hình bộ nhớ của C và C++ đều giống nhau và tương tự như phần cứng.
- C và C++ đều có chung các khái niệm với nhau như: stack, heap, file-scope, static variables,…
Cả C và C++ đều thuộc loại ngôn ngữ lập trình có cấu trúc lệnh sáng, dễ nhớ và dễ học, cho phép viết mã theo hướng cấu trúc. Thường được sử dụng làm nền tảng cho việc giảng dạy ngôn ngữ lập trình cho người mới bắt đầu. Hướng đối tượng, một khía cạnh quan trọng của cả hai ngôn ngữ này, thường được áp dụng như một phần cơ bản trong quá trình đào tạo lập trình.
Cấu trúc của C và C++ tương tự những ngôn ngữ lập trình khác, điều này mang lại lợi ích khi bạn nắm vững chúng. Khi bạn hiểu rõ về cú pháp và cách thức hoạt động của C và C++, quá trình học các ngôn ngữ lập trình khác sẽ trở nên dễ dàng hơn, do nền tảng chung này giúp bạn chuyển đổi linh hoạt giữa các ngôn ngữ và nhanh chóng thích ứng với cú pháp mới.
Bảng so sánh điểm khác nhau giữa C và C++
|
Ngôn ngữ lập trình C |
Ngôn ngữ lập trình C++ |
|
Không phải ngôn ngữ hướng đối tượng |
Là một loại ngôn ngữ thiên hướng đối tượng. |
|
Chỉ hỗ trợ các structure. |
Hỗ trợ các lớp và đối tượng. |
|
Không thể khai báo hàm trong các structure |
Có thể khai báo hàm trong các structure |
|
Không sử dụng biến tham chiếu và có hỗ trợ con trỏ. |
Có hỗ trợ biến tham chiếu và con trỏ. |
|
Dùng phương pháp tiếp cận theo chiều từ trên xuống (top-down) |
Dùng phương pháp tiếp cận theo chiều từ dưới lên (bottom-up) |
|
Là loại ngôn ngữ lập trình theo hướng chức năng (function driven). |
Là loại ngôn ngữ lập trình theo hướng đối tượng (Object driven) |
|
C là dạng ngôn ngữ lập trình thủ tục. |
C++ không phải là dạng ngôn ngữ lập trình thủ tục |
|
Là một loại ngôn ngữ lập trình ở cấp thấp. |
Là sự kết hợp giữa các ngôn ngữ lập trình nằm ở cấp trung. |
|
Nó không hỗ trợ cho các hàm inline, mà sử dụng khai báo #define |
Nó có hỗ trợ các hàm inline |
|
C thường dùng hàm scanf để nhập và printf để xuất. |
C++ thường dùng hàm cin>> để nhập và cout<< để xuất. |
Ngôn ngữ C++ có gì cải tiến hơn so với C?
- Ngôn ngữ C++ là loại ngôn ngữ thiên hướng đối tượng.
- Là loại ngôn ngữ định kiểu rất mạnh.
- C++ cung cấp các cách truyền tham số bằng những tham chiếu khác dành cho hàm.
C++ là ngôn ngữ có nhiều cải tiến hơn so với C
- C++ cung cấp cơ cấu thư viện để người lập trình có thể thực hiện tạo hàm thông dụng vào thư viện cũng như tái sử dụng về sau.
- Ngôn ngữ C++ cung cấp cơ chế đa dạng hóa cho tên hàm và toán tử.
- C++ có thể cung cấp các lớp, nó là loại cấu trúc mới đóng chung cho các dữ liệu lẫn những hàm thuộc một chủ thể đã được bảo vệ chặt chẽ.
Cách học lập trình C/C++ đơn giản
Học lập trình C hoặc C++ tương đối khó nên bạn cần phải lựa chọn hướng học tập sao cho phù hợp với nhu cầu và khoảng thời gian của bản thân nhất. Người học cần phải kiên trì học tập, nắm vững mọi chủ đều cần thiết. Dưới đây là một số lời khuyên cho quá trình học ngôn ngữ lập trình C mà bạn có thể tham khảo.
Xem code sample
Để học lập trình C bạn cần phải kiên trì
Thực hành chạy thử nó
Bạn hãy thử tự gõ tay đoạn code vào chương trình biên dịch, điều này sẽ buộc bạn đi qua từng dòng code và tập trung được chính xác vào chi tiết của từng cú pháp hơn. Sau đó, thử chạy thử để có thể phát hiện ra những lỗi sai rồi rút kinh nghiệm cho những lần sau.
Sau khi gõ xong code thì bạn hãy chạy thử nó rồi thêm thắt đoạn code mà bạn muốn thì nó sẽ giúp bạn hiểu nhanh hơn về ý nghĩa của các câu lệnh.
Tự code riêng cho bản thân một chương trình
Hãy thử đặt ra cho bản thân một thách thức là xây dựng một chương trình độc lập. Mặc dù việc này có thể đòi hỏi nhiều thời gian và nỗ lực, nhưng chắc chắn sẽ mang lại những kiến thức quý báu và nhanh chóng nâng cao kỹ năng lập trình của bạn. Tránh hoàn toàn phụ thuộc vào đoạn mã có sẵn trên mạng, vì điều này có thể làm giảm sự sáng tạo và khả năng tự giải quyết vấn đề của bạn. Thực hiện chương trình của riêng mình sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách các khối mã hoạt động cùng nhau và cách chúng tương tác. Đồng thời, điều này cũng là cơ hội để bạn phát triển sự tự tin và sự độc lập trong việc giải quyết các thách thức lập trình.
Cố gắng sử dụng một công cụ Debug
Debug là một công cụ quan trọng có khả năng xác định và sửa lỗi trong mã nguồn. Nó theo dõi giá trị của biến và ghi nhận sự thay đổi của chúng qua từng dòng mã trong chương trình, giúp người lập trình hiểu rõ hơn về hoạt động của chương trình.
Trong ngữ cảnh ngôn ngữ lập trình hiện nay, C và C++ đang là hai ngôn ngữ rất phổ biến. Mặc dù C++ có nhiều kế thừa và nguồn gốc từ C, nhưng người lập trình vẫn có thể sử dụng C++ theo cách lập trình tương tự như C. Điều này có nghĩa là với kiến thức được chia sẻ ở trên, bạn có thể hiểu rõ hơn về ngôn ngữ lập trình C cũng như nhận biết sự khác biệt giữa C và C++.
