Nếu bạn đã nghe về “UI/UX Design” nhưng vẫn mơ hồ về sự khác biệt giữa UI và UX, bài viết này sẽ cung cấp câu trả lời chi tiết. Không chỉ giới thiệu về UI và UX, bài viết còn giúp bạn nhận biết sự khác nhau giữa chúng, hỗ trợ quá trình lựa chọn công việc phù hợp.

UI (Giao diện người dùng) và UX (Trải nghiệm người dùng) là hai khái niệm thiết kế web phổ biến, thường xuyên xuất hiện trong lĩnh vực công nghệ. Mặc dù thường được sử dụng thay thế cho nhau, nhưng chúng hoạt động theo cách khác nhau. Bài viết này sẽ giải thích ý nghĩa thực sự của UI và UX và làm thế nào chúng đóng vai trò trong sự nghiệp của một nhà thiết kế UX/UI.

1. Tổng quan về UI/ UX Design

1.1. UI:

UI, hay còn được biết đến với thuật ngữ đầy đủ là “Giao diện Người dùng”, là một khía cạnh quan trọng trong trải nghiệm người dùng trên các trang web hoặc ứng dụng di động. Đây là tất cả những gì chúng ta có thể thấy được, như hình ảnh, màu sắc, bố cục, và nội dung. Một thiết kế UI xuất sắc không chỉ làm cho mọi thứ trở nên hấp dẫn mà còn truyền đạt ý tưởng và thông tin về sản phẩm hoặc dịch vụ một cách rõ ràng và hữu ích đối với người sử dụng.

1.2. UX:

UX (User Experience) có thể được định nghĩa là “trải nghiệm và đánh giá của người dùng sau khi tương tác với một sản phẩm hay dịch vụ”. Nhận đánh giá từ người dùng sau khi họ sử dụng ứng dụng hoặc trang web có thể được đo lường thông qua các tiêu chí quan trọng sau:

1. Dễ Sử Dụng (Usability): Mức độ thuận tiện và dễ dàng khi người dùng tương tác với sản phẩm, bao gồm cả khả năng điều hướng và sử dụng các chức năng.
2. Tương Tác (Interactivity): Cung cấp trải nghiệm tương tác tích cực, bao gồm sự phản hồi nhanh chóng từ hệ thống khi người dùng thực hiện các hành động.
3. Tốc Độ Tải Trang (Page Load Speed): Thời gian mà trang web hay ứng dụng mất để tải là quan trọng để đảm bảo người dùng không gặp trở ngại khi sử dụng.
4. Thiết Kế Hấp Dẫn (Aesthetic Design): Giao diện sản phẩm được thiết kế sao cho hấp dẫn và thú vị, tạo ấn tượng tích cực từ người dùng.
5. Tương Thích Thiết Bị (Device Compatibility): Sự khả năng hoạt động trên nhiều thiết bị khác nhau mà không mất đi trải nghiệm người dùng.
6. Hiệu Suất (Performance): Khả năng của sản phẩm để duy trì hiệu suất tốt ngay cả khi có nhiều người dùng hoặc trong điều kiện mạng kém.
7. Khả Năng Hiểu Biết (Learnability): Mức độ dễ dàng mà người dùng mới có thể hiểu cách sử dụng sản phẩm mà không cần hướng dẫn chi tiết.

Những tiêu chí trên đại diện cho những khía cạnh chính của UX, và cung cấp cái nhìn tổng thể về cách người dùng trải nghiệm và đánh giá sản phẩm sau khi họ sử dụng.

1.3. Sự khác nhau giữa UI và UX:

Để phát triển một sản phẩm mà người tiêu dùng thích thú khi sử dụng, cả hai yếu tố chính là Giao diện Người dùng (UI) và Trải nghiệm Người dùng (UX) đều cần được chăm sóc và hoàn thiện.

Chẳng hạn, nếu bạn là chủ nhân của một ứng dụng ngân hàng với giao diện (UI) thiết kế đẹp mắt, nhưng người dùng gặp phải trải nghiệm không tốt, chẳng hạn như tải chậm hoặc giao diện đòi hỏi nhiều thao tác để thực hiện giao dịch, thì sự đẹp mắt của giao diện sẽ mất đi giá trị. Người dùng có thể không muốn tiếp tục sử dụng sản phẩm nếu họ gặp phải những vấn đề như vậy.

Ngược lại, một trang web có nội dung độc đáo, hữu ích, có bố cục logic và dễ hiểu, nhưng nếu giao diện trông lạc hậu hoặc việc điều hướng trong trang không thuận tiện, người dùng có thể rời khỏi trang web ngay lập tức. Sự kết hợp hoàn hảo giữa UI và UX là quan trọng để tạo ra một trải nghiệm người dùng toàn diện và thuận lợi.

2. Những tác vụ và nhiệm vụ của UI và UX Designers:

Cả nhà thiết kế UI và UX đều đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển vòng đời sản phẩm. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về công việc và nhiệm vụ chính của UI và UX Designers ở bài phân tích dưới đây nhé!

2.1. UI Designers

Các chuyên gia thiết kế giao diện người dùng (UI) đảm nhận trách nhiệm xây dựng các phần đồ họa của ứng dụng, trang web và thiết bị di động. Đây là những yếu tố mà người dùng có thể tương tác trực tiếp. Ngược lại với UX (Trải nghiệm người dùng) có thể áp dụng cho mọi sản phẩm hoặc dịch vụ, thuật ngữ “UI” chỉ liên quan đến các sản phẩm kỹ thuật số. Nhiệm vụ chính của nhà thiết kế UI là tạo ra các ứng dụng và trang web hấp dẫn, trực quan và dễ sử dụng. Các công việc phổ biến của nhà thiết kế giao diện người dùng bao gồm:

• Sắp xếp bố cục trang
• Chọn bảng màu và phông chữ
• Thiết kế các yếu tố tương tác: thanh trượt, nút, bật tắt, menu thả xuống và các trường văn bản
• Xây dựng bố cục có độ trung thực cao (High Fidelity Wireframe) để hiển thị bản mẫu thiết kế cuối cùng trước khi ra mắt sản phẩm
• Hợp tác chặt chẽ với các nhà phát triển để chuyển hoá các mẫu thiết kế thành một sản phẩm có thể hoạt động được

2.2. UX Designers

Nhà thiết kế UX chú trọng chủ yếu vào trải nghiệm của người dùng khi tương tác với một sản phẩm. Mục tiêu hàng đầu của họ là tạo ra các sản phẩm không chỉ có nhiều chức năng mà còn dễ tiếp cận và mang lại trải nghiệm thú vị cho người sử dụng. Mặc dù thuật ngữ “UX” thường được liên kết chủ yếu với các sản phẩm kỹ thuật số, nhưng nó cũng có thể được áp dụng cho các sản phẩm và dịch vụ không liên quan đến công nghệ số, chẳng hạn như sản phẩm tiêu dùng hoặc hệ thống giao thông.

Các nhà thiết kế UX thường đối mặt với nhiều nhiệm vụ, trong đó có:

• Tiến hành nghiên cứu để xác định mục tiêu, nhu cầu, hành vi của người dùng và những hạn chế khi khách hàng tương tác với sản phẩm
• Phát triển chân dung người dùng (user persona) dựa trên khách hàng mục tiêu
• Tạo sơ đồ hành trình trải nghiệm người dùng (customer journey map) để phân tích sự tương tác của khách hàng với sản phẩm
• Xây dựng wireframes và nguyên mẫu để tinh chỉnh giao diện của thành phẩm
• Thực hiện các bước kiểm tra người dùng để duyệt các bản thiết kế và tìm ra các vấn đề
• Cộng tác với các bên liên quan, nhà thiết kế giao diện người dùng và nhà phát triển

2.3. Giáo dục

Bậc học văn bằng không phải luôn là điều kiện bắt buộc để trở thành một nhà thiết kế UX hoặc UI, nhưng nó có thể là cánh cửa mở ra cơ hội mới. Một số trường đại học cung cấp chương trình đào tạo chuyên sâu cho UI/UX, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển nghề nghiệp trong lĩnh vực này. Những người muốn trở thành nhà thiết kế UX có thể lựa chọn đào tạo trong các lĩnh vực như khoa học máy tính, tâm lý học, tương tác người-máy, hoặc thiết kế. Ngược lại, những người muốn theo đuổi thiết kế giao diện người dùng có thể tìm kiếm bằng cấp trong các lĩnh vực như thiết kế điện tử, đồ họa hoặc thiết kế tương tác giữa người và sản phẩm..

3. Làm sao để biết được bản thân mình phù hợp với UX hoặc UI?

Cả thiết kế UI và UX đều là những ngành nghề hot với mức lương khá cao. Việc lựa chọn một công việc nào sẽ phụ thuộc vào mục tiêu và sở thích của bạn. Nếu bạn quan tâm đến công nghệ, sự đa dạng và thích giải quyết các vấn đề, UX Designers có thể là công việc phù hợp với bạn. Còn nếu bạn là một người có đầy óc sáng tạo và khiếu thẩm mỹ nghệ thuật, hãy cân nhắc theo đuổi ngành UI Designers.

Và nếu bạn vẫn chưa chắc UI hay UX sẽ phù hợp hơn với mình, bạn có thể:

• Tham gia cả hai khóa học để trải nghiệm chúng
• Đọc/ nghe các blog và podcast chuyên về đề tài UI/ UX để lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia
• Tiếp cận với các chuyên gia trong ngành trên LinkedIn để biết thêm thông tin
• Tham gia và đặt câu hỏi trên một số cộng đồng trực tuyến về thiết kế UX/ UI

Hy vọng rằng thông qua bài viết này, bạn đã có kiến thức cơ bản và khả năng phân biệt giữa “giao diện người dùng” (UI) và “trải nghiệm người dùng” (UX). Điều này giúp bạn có sự hiểu biết đầy đủ để lựa chọn công việc phù hợp với bạn.

Nguồn tham khảo: https://www.coursera.org