Trong mọi doanh nghiệp, từ những tổ chức quy mô nhỏ đến các tập đoàn lớn hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác nhau, chắc chắn đều tồn tại bộ phận đảm bảo chất lượng (Quality Assurance – QA) và Kiểm soát chất lượng (Quality Control – QC). Cách mà hai bộ phận này tương tác có thể thay đổi tùy thuộc vào mô hình và yêu cầu công việc cụ thể của từng công ty.
Trong bối cảnh của các công ty phát triển phần mềm, QA và QC đóng vai trò quan trọng để đảm bảo sản phẩm cuối cùng đáp ứng yêu cầu chất lượng cao. QA và QC có thể tồn tại đồng thời hoặc chỉ xuất hiện một trong hai trong tổ chức này.
Tổng quan về QA và QC
- Tổng quan về QA và QC là gì?
QA (Quality Assurance ) là gì?
Chắc chắn sau khi nghe mô tả trên, bạn đã có ít nhất một cái nhìn tổng quan về vai trò của một chuyên viên đảm bảo chất lượng (QA). Trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ, nhiệm vụ chính của người nắm giữ chức danh này không chỉ là kiểm tra chất lượng của phần mềm, mà còn là quản lý toàn bộ quy trình sản xuất sản phẩm. Nhiệm vụ của họ có thể bao gồm theo dõi tiến độ của các dự án, xây dựng quy trình quản lý chất lượng, hoặc thiết lập các tiêu chuẩn chất lượng để định hình hành động của đội ngũ kiểm soát chất lượng (QC).
Nói một cách đơn giản, QC đảm bảo rằng mọi công việc đều tuân theo quy trình và thủ tục đúng của từng dự án, đồng thời đảm bảo rằng chúng được triển khai theo đúng tiến độ và đạt được chất lượng mong muốn. Thông thường, những vị trí như giám đốc dự án và đội ngũ kỹ sư QA trực tiếp đảm nhận trách nhiệm này.
QC (Quality Control ) là gì?
Để thực hiện nhiệm vụ mà QA (Quality Assurance) đặt ra, vai trò quan trọng của QC (Quality Control) là tiến hành các công việc liên quan đến kiểm tra chất lượng phần mềm. Điều này bao gồm việc đánh giá xem phần mềm đã hoàn thiện chưa, phát hiện và đánh giá các lỗi bug có thể tồn tại, và đảm bảo hiệu suất hoạt động của phần mềm trước khi chuyển giao cho khách hàng sử dụng.
Trong các công ty chuyên về gia công phần mềm hoặc phát triển ứng dụng, nhiệm vụ của QC thường có thể được thực hiện bởi Tester. Các hoạt động hàng ngày của Tester bao gồm việc phát hiện các lỗi bug, kiểm tra chúng, theo dõi và sửa chữa tất cả các lỗi để đảm bảo rằng phần mềm đáp ứng được các tiêu chuẩn và yêu cầu chất lượng cao nhất.
Cách phân biệt giữa QA và QC là gì?
- Cách phân biệt giữa QA và QC là gì?
Hiện nay, đang tồn tại một hiểu lầm phổ biến về bản chất công việc của hai vị trí QA (Quality Assurance) và QC (Quality Control). Nguyên nhân chủ yếu là do nhiều người chưa đủ hiểu rõ và có cái nhìn chính xác về các hoạt động cụ thể mà hai bộ phận này thực hiện.
Tuy nhiên, dựa vào định nghĩa đã trình bày ở trên, có thể dễ dàng nhận thấy rằng cả QA và QC đều đảm nhận vai trò quản lý chất lượng sản phẩm và phần mềm. Sự khác biệt cơ bản giữa chúng nằm ở việc QA chịu trách nhiệm cho toàn bộ quy trình sản xuất và hoạt động, trong khi QC tập trung kiểm tra trực tiếp chất lượng sản phẩm, phát hiện lỗi và đảm bảo hoàn thiện sản phẩm trước khi đến tay khách hàng.
Trong phần tiếp theo của bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá các nhiệm vụ chính mà QA và QC thường thực hiện trong các doanh nghiệp công nghệ thông tin.
Nhiệm vụ chính của một QA là gì?
- Lên kế hoạch chi tiết, các quy trình phát triển phù hợp nhất của từng dự án khác nhau.
- Sử dụng các quy trình quản lý sẵn có như ISO, CMMI để áp dụng
- Chuẩn bị đầy đủ các bộ tài liệu, các biểu mẫu, các chỉ tiêu và hướng dẫn cụ thể để đảm bảo chất lượng sản phẩm cho từng bộ phận phát triển
- Kiểm tra và thúc đẩy, quản lý các bộ phận trong nhóm làm sản phẩm có thực hiện đúng các đề mục công việc được đưa ra hay không
- Tiến hành đôn đốc, nhắc nhở đội ngũ phát triển phần mềm tuân thủ đúng quy trình và thời gian đề ra để hoàn thiện sản phẩm.
- Có sự điều chỉnh nhân sự phù hợp, thay đổi cách thức vận hành của team nếu như công việc bị gián đoạn hoặc chậm chễ.
Hiện nay trên thị trường, ở các công ty còn có những chức danh như PQA (Process Quality Assurance – thực hiện công việc về quy trình) hay SQA (Software Quality Assurance – thực hiện công việc kiểm thử), các chức danh này được đặt ra tùy thuộc vào quy mô các công ty lớn, vừa hay nhỏ, và đặc thù tính chất công việc của họ
Nhiệm vụ chính của một QC là gì?
- Lên kế hoạch và nội dung chi tiết để kiểm thử phần mềm
- Tìm hiểu chi tiết sản phẩm, thiết kế các loại test case, tìm hiểu hệ thống và phân tích các tài liệu liên quan.
- Nắm rõ và sử dụng tốt các test tool, có thể viết các đoạn script, các module để công việc test được chính xác và dễ dàng hơn.
- Phối hợp các team lập trình, cùng nhau thực hiện các fix bug liên quan đến sản phẩm, sau đó báo cáo chi tiết đến người quản lý project hoặc các bên liên quan để cùng nhau thực hiện đúng tiến độ.
Những yếu tố và kỹ năng nào quan trọng nhất đối với một QA và QC
Để bắt đầu công việc trong lĩnh vực kiểm thử chất lượng (QA), việc có một cơ sở kiến thức rộng và sâu về công nghệ thông tin (IT) và lập trình là quan trọng hàng đầu. Bạn cần hiểu rõ về nhiều loại ngôn ngữ lập trình khác nhau, áp dụng các kỹ thuật và phương pháp quản lý dự án để có khả năng vận hành một số lượng lớn dự án một cách hiệu quả. Ngoài ra, khả năng thực hiện tốt vai trò kiểm thử phần mềm cũng là yếu tố quan trọng.
Đối với lĩnh vực kiểm thử QA, sự am hiểu về hệ thống phần mềm là không thể thiếu, đặc biệt là trong bối cảnh công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phổ biến. Việc nắm bắt kiến thức vững về domain, đặc biệt là trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và hệ thống ngân hàng, mang lại một lợi thế lớn. Điều này giúp bạn hiểu sâu về yêu cầu và đặc tính đặc biệt của các dự án, từ đó tối ưu hóa quá trình kiểm thử phần mềm và đảm bảo chất lượng sản phẩm cuối cùng.
- Kỹ năng nào quan trọng nhất đối với một QA và QC?
Đối với một Chuyên viên Kiểm thử Chất lượng (QC), kỹ năng xử lý sự cố đóng một vai trò cực kỳ quan trọng. Trong quá trình làm việc, không ít vấn đề kỹ thuật có thể xuất hiện, bao gồm các lỗi như mã nguồn không chạy, phần mềm không tương thích với điện thoại chạy hệ điều hành này, chiếm quá nhiều dung lượng bộ nhớ máy tính, mã nguồn không bảo mật dễ bị hacker tấn công, và nhiều vấn đề khác. Tất cả những tình huống này đều đòi hỏi sự bình tĩnh và khả năng xử lý nhanh chóng để đảm bảo tiến độ của dự án công việc.
Kỹ năng quản lý là quan trọng đối với cả Chuyên viên Kiểm thử Chất lượng (QA) và QC. Cả hai đều cần có khả năng quản lý công việc, sắp xếp công việc một cách hợp lý và quản lý con người, bao gồm điều phối nhân sự một cách hiệu quả để nâng cao năng suất lao động và đạt được mục tiêu mà ban giám đốc đề ra.
Sự kiên nhẫn là một phẩm chất không thể thiếu đối với Chuyên viên Kiểm thử Chất lượng thực sự. Sự nóng nảy và hành động ẩu chỉ khiến công việc trở nên trì trệ và hướng đi của nó trở nên mơ hồ.
Kỹ năng giao tiếp là yếu tố quan trọng khi trao đổi với khách hàng. Sự tự tin và kỹ năng ăn nói lưu loát có thể tạo ra niềm tin từ phía khách hàng.
Kỹ năng đàm phán và thương lượng là quan trọng để Chuyên viên Kiểm thử Chất lượng có thể đạt được những hợp đồng lớn cho công ty. Ngoài ra, việc đàm phán và thương lượng cũng quan trọng trong nội bộ công ty để bảo vệ quyền lợi của tất cả mọi người.
Kỹ năng về ngoại ngữ là một điểm cộng quan trọng trong sự nghiệp của Chuyên viên Kiểm thử Chất lượng. Khả năng làm việc với đối tác quốc tế và các công ty phần mềm lớn như Microsoft đòi hỏi khả năng sử dụng nhiều ngôn ngữ.
Kỹ năng quản lý thời gian cũng là một yếu tố quan trọng. Đặc biệt trong môi trường công việc áp lực như lập trình, việc quản lý và sắp xếp thời gian một cách hợp lý, ghi chú các công việc theo từng giai đoạn và hoàn thành chúng đúng deadline giúp người lao động tự chủ hơn trong công việc.
Trên đây là tổng hợp thông tin về Chuyên viên Kiểm thử Chất lượng (QA) và QC mà chúng tôi cung cấp. Hy vọng những kiến thức này sẽ hữu ích cho sự phát triển trong lĩnh vực công việc của bạn. Chúc bạn thành công!
