Agile là gì?
Agile là một tập hợp các phương pháp phát triển phần mềm dựa trên cách tiếp cận linh hoạt và lặp đi lặp lại, trong đó sản phẩm được xây dựng và cải tiến dần qua từng giai đoạn. Các yêu cầu và giải pháp được định hình thông qua sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhóm làm việc tự quản, đa kỹ năng, và thường xuyên tương tác với nhau cũng như với các bên liên quan.
Agile là cách thức làm phần mềm để đưa sản phẩm tới tay người tiêu dùng trong thời gian nhanh nhất
Agile có thể được hiểu đơn giản là một cách làm phần mềm giúp đưa sản phẩm đến tay người dùng nhanh nhất, thông qua việc chia nhỏ công việc, phát triển linh hoạt và cải tiến liên tục dựa trên phản hồi.
Tuyên ngôn Agile (Agile Manifesto) là nền tảng cốt lõi của phương pháp Agile, bao gồm 4 tôn chỉ quan trọng:
- Cá nhân và sự tương tác được đặt cao hơn quy trình và công cụ.
→ Sự hợp tác giữa con người và nhóm làm việc hiệu quả quan trọng hơn việc quá phụ thuộc vào các quy trình hay công cụ hỗ trợ. - Phần mềm hoạt động được quan trọng hơn tài liệu đầy đủ.
→ Ưu tiên tạo ra sản phẩm thực tế có thể sử dụng, thay vì dành quá nhiều thời gian chuẩn bị hoặc viết tài liệu chi tiết. - Hợp tác với khách hàng quan trọng hơn đàm phán hợp đồng.
→ Tập trung vào việc hợp tác chặt chẽ với khách hàng để đáp ứng nhu cầu thực tế, thay vì chỉ tuân thủ các điều khoản hợp đồng cứng nhắc. - Phản hồi và thích nghi với thay đổi quan trọng hơn bám sát kế hoạch.
→ Linh hoạt và sẵn sàng điều chỉnh khi có thay đổi, thay vì cố gắng thực hiện một kế hoạch cố định đã lập từ trước.
Tóm lại, Agile đề cao con người, sự linh hoạt, và khả năng thích ứng để mang lại giá trị thực sự cho khách hàng trong thời gian ngắn nhất.
Các phương pháp Agile
Agile là phương pháp cụ thể, tuy nhiên lại gồm nhiều phương pháp để thỏa mãn những tiêu chí được đặt ra. Cụ thể:
Scrum
Scrum, một quy trình kiểm soát và quản lý, chính là phương pháp Agile được ứng dụng rộng rãi và phổ biến nhất hiện nay. Nó giúp các nhóm làm việc linh hoạt, tập trung vào việc phát triển và cải tiến sản phẩm thông qua các giai đoạn lặp (sprint) ngắn, đồng thời thường xuyên nhận phản hồi để điều chỉnh và cải thiện hiệu quả.
Scrum là phương pháp Agile ứng dụng rộng rãi, phổ biến nhất hiện nay
Bộ khung làm việc này được áp dụng trong những dự án phát triển các phần mềm với mục đích loại bỏ công đoạn phức tạp, đồng thời tập trung chủ yếu công đoạn cần thiết và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Kanban
Kanban là một hệ thống quản lý công việc dựa trên sự trực quan, theo một quy trình được thiết lập trước. Phương pháp này giúp nhóm làm việc dễ dàng theo dõi và trực quan hóa các bước trong quy trình, từ đó nhận biết rõ trạng thái của từng nhiệm vụ. Kanban cũng phản ánh trung thực tiến độ và thực trạng triển khai các dự án, giúp cải thiện hiệu suất và giảm lãng phí trong quy trình làm việc.
Kanban là hệ thống quản lý công việc trực quan theo quy trình đã định sẵn
Mục tiêu của Kanban đó chính là xác định công việc cần phải làm để quá trình sản xuất hiệu quả, chất lượng hơn.
Extreme Programming(XP)
XP là một phương pháp phát triển phần mềm của Agile. Extreme Programming hướng tới nâng cao chất lượng phần mềm cùng khả năng đáp ứng những yêu cầu của những người dùng.
XP là một phương pháp phát triển phần mềm của Agile
Mặt khác, XP còn thường xuyên đưa ra những bản phát hành nhằm mục đích nâng cao năng suất, đồng thời tạo thời điểm tiếp nhận các yêu cầu mới đến từ người dùng.
Lean Software Development(LSD)
LSD chính là thuật ngữ chung được dùng để chỉ mọi phương pháp phát triển cùng kỹ thuật phần mềm theo triết lý của Agile.
Lean Software Development(LSD)
Agile Software Development dùng tư duy tinh gọn cùng với những nguyên lý đặc trưng để phát triển phần mềm.
12 nguyên tắc trong Agile
12 nguyên tắc trong Agile được thiết lập để hướng dẫn việc áp dụng và thực hành các phương pháp Agile vào thực tế một cách hiệu quả. Cụ thể:
- Đặt khách hàng lên hàng đầu:
Ưu tiên sự hài lòng của khách hàng bằng cách đảm bảo sản phẩm có giá trị và được giao sớm. - Thích nghi với thay đổi:
Đón nhận và khai thác các thay đổi, tận dụng chúng để mang lại lợi ích cho khách hàng. - Cung cấp sản phẩm thường xuyên:
Thường xuyên giao các phần mềm hoặc sản phẩm có giá trị trong các giai đoạn ngắn (iterations/sprints). - Hợp tác chặt chẽ:
Nhóm phát triển phần mềm và nhóm kinh doanh cần phối hợp liên tục và hiệu quả trong suốt dự án. - Tạo động lực cho đội nhóm:
Cung cấp môi trường làm việc tốt, hỗ trợ kịp thời và khuyến khích đội nhóm chủ động trong công việc. - Giao tiếp trực tiếp:
Truyền đạt thông tin hiệu quả nhất qua trao đổi trực tiếp thay vì qua văn bản hay email. - Đo lường tiến độ:
Sử dụng sản phẩm hoạt động thực tế làm thước đo quan trọng nhất để đánh giá sự tiến bộ. - Duy trì sự phát triển bền vững:
Đảm bảo tốc độ làm việc ổn định để có thể phát triển lâu dài mà không bị kiệt sức. - Nâng cao chất lượng:
Tập trung vào thiết kế và kỹ thuật tốt để cải thiện tính linh hoạt và khả năng phản hồi. - Giảm thiểu công việc thừa:
Tối đa hóa giá trị bằng cách giảm thiểu khối lượng công việc chưa hoàn thành hoặc không cần thiết. - Khuyến khích sự tự chủ:
Đội nhóm nên chủ động, sáng tạo và tự tổ chức trong quá trình làm việc. - Phản hồi và thích ứng:
Liên tục đánh giá và điều chỉnh dự án dựa trên phản hồi để đạt hiệu quả cao nhất.
Những nguyên tắc này giúp định hình tư duy và cách làm việc linh hoạt, hiệu quả trong các dự án Agile.
Đặc trưng của Agile
Khi đã hiểu được nguyên tắc cùng phương pháp, bạn cần nắm rõ đặc trưng của Agile. Agile có 6 đặc trưng cơ bản như sau:
Agile có 6 đặc trưng cơ bản là Iterative, Incremental and Evolutionary, Adaptive, nhóm tự tổ chức, Empirical Process Control và Face-to-face communication
| Đặc trưng | Chi tiết |
✅ Iterative(tính lặp) |
Dự án được tiến hành lặp đi lặp lại tại các phân đoạn từ 1 cho tới 4 tuần.
Trong mỗi phân đoạn, team dự án sẽ phải thực hiện việc lập kế hoạch cũng như phân tích yêu cầu và triển khai cũng như thử nghiệm để cho ra phần nhỏ của sản phẩm. |
✅ Incremental and Evolutionary(tăng trưởng và tiến hóa) |
Những phần nhỏ của sản phẩm ở cuối công đoạn thường khá đầy đủ, đồng thời có khả năng chạy tốt, được thử nghiệm, kiểm tra kỹ lưỡng.
Theo thời gian, phân đoạn này sẽ tiếp nối phân đoạn kia, những phần nhỏ của sản phẩm từ đó cũng được tích lũy và lớn dần cho tới khi thỏa mãn yêu cầu của khách hàng. |
✅ Adaptive(tính thích nghi) |
Liên tục điều chỉnh kế hoạch sao cho phù hợp những phân đoạn ngắn trong dự án.
Từ đó, bạn sẽ dễ dàng và kịp thời xử lý các thay đổi của khách hàng hay tác động khách quan tới từ quá trình phát triển. |
✅ Nhóm tự tổ chức |
Nhóm tự tổ chức là đặc trưng của Agile. Mỗi một nhóm này sẽ chịu trách nhiệm cho từng công việc riêng theo các phân đoạn trong dự án.
Mặt khác, khả năng của nhóm này cũng cần phải phù hợp công việc được giao để hoàn thành tốt nhiệm vụ. |
✅ Empirical Process Control(kiểm soát tiến trình thực nghiệm) |
Thay vì dùng lý thiết thông qua tiền giả định, những nhóm trong Agile sẽ dựa vào các dự định thực tế để cho ra quyết định đúng đắn đối với công việc.
Bên cạnh đó, Agile còn hỗ trợ các nhóm có thể rút ngắn được thời gian phản hồi, đồng thời tăng tính linh hoạt. Qua đó, bạn sẽ kiểm soát được tiến trình thực nghiệm một cách dễ dàng và nâng cao hiệu suất làm việc. |
✅ Face-to-face communication(tức là giao tiếp trực diện) |
Như đã nói ở mục nguyên tắc, Agile đánh giá cao trao đổi trực tiếp hơn qua giấy tờ.
Hơn nữa, phương pháp này còn luôn khuyến khích:
|
✅ Value-based development(phát triển dựa vào giá trị) |
Phát triển dựa vào giá trị chính là đặc trưng cuối cùng của Agile. Tức là nhóm phát triển thường xuyên phải trao đổi trực tiếp với khách hàng để có thể nắm được các yêu cầu với độ ưu tiên cao. Qua đó, dự án sẽ sớm có giá trị. |
Ưu, nhược điểm khi áp dụng nguyên tắc Agile trong quản lý dự án
Quản lý dự án dựa trên nguyên tắc Agile ngoài việc đem lại ưu điểm còn có một số hạn chế. Hãy cùng ITnavi tìm hiểu chi tiết qua chia sẻ sau:
Ưu điểm
Agile là phương pháp thay thế hoàn hảo cho những cách tiếp cận Waterfall cũ. Phương pháp có nhiều điểm nổi trội phải kể tới như sau:
Agile là phương pháp thay thế hoàn hảo cho những cách tiếp cận Waterfall cũ
- Dễ dàng thay: Bởi dự án thường được chia thành nhiều phần nhỏ, không phụ thuộc vào nhau. Chính vì thế, các thay đổi ở bất kỳ giai đoạn nào trong dự án cũng đều được thực hiện dễ dàng.
- Ngay từ khi bắt đầu bạn không cần nắm rõ mọi thông tin. Hay nói cách khác Agile phù hợp với các dự án vẫn chưa xác định rõ mục tiêu cuối cùng.
- Bàn giao nhanh hơn: Khi chia nhỏ dự án cũng đồng nghĩa với việc team có thể kiểm tra theo từng phần. Từ đó việc xác định cũng như sửa chữa vấn đề hay bàn giao công việc diễn ra nhanh hơn.
- Chú ý tới những phản hồi của người dùng và khách hàng: Mọi ý kiến phản hồi, đóng góp của người dùng, khách hàng đều ảnh hưởng theo hướng tích cực tới các thành quả cuối cùng.
- Liên tục cải tiến: Ghi nhận các ý kiến từ khách hàng, đội ngũ làm để kiểm tra cũng như cải thiện được sản phẩm nhiều lần nếu như cần thiết.
Nhược điểm
Bên cạnh các ưu điểm kể trên, phương pháp Agile cũng một số nhược điểm sau:
- Cần đào tạo và hướng dẫn chi tiết mới thực hiện được: Vì Agile khá phức tạp, cho nên bạn cần trải qua quá đào tạo cũng như hướng dẫn chi tiết mới hiểu được phương pháp này.
- Khó lên được kế hoạch cho dự án: Để xác định thời gian bàn giao là điều rất khó khi áp dụng Agile. Bởi dự án được chia thành nhiều phần nhỏ. Trong đó, mỗi phần đều có thời gian bàn giao khác nhau.
- Có ít tài liệu hướng dẫn: Phương pháp này thay đổi thường xuyên, vì thế có rất ít tài liệu thích hợp. Dù đây không phải là yếu tố quan trọng nhưng tài liệu vẫn rất cần thiết.
- Chi phí cao: Phí thực hiện theo Agile thường cao hơn so với những phương pháp phát triển khác hiện nay.
Dù vậy nhưng những nhược điểm này không so được với ưu điểm Agile mang tới. Chính vì thế, phương pháp này đang là chọn lựa của nhiều công ty/doanh nghiệp.
Cách áp dụng mô hình Agile trong quản lý dự án
Để áp dụng được Agile trong việc quản lý dự án tạo sự hiệu quả, tăng khả năng đáp ứng những mục tiêu của khách hàng, bạn hãy thực hiện theo cách sau:
Quy trình Agile hoàn chỉnh
Trong dự án, sản phẩm có nhiều giai đoạn phát triển để cho người dùng dễ tương tác. Thông qua đó, bạn sẽ nhận các phản hồi để tiến hành cải tiến sản phẩm, đồng thời giải quyết vấn đề phát sinh.
Quy trình Agile hoàn chỉnh
Không những vậy, team của bạn có thể thực hiện quá trình tăng trưởng khác đối với sản phẩm dù vẫn đang giải quyết vấn đề ở quy trình hiện tại.
Agile hợp với dự án nào?
Phương pháp Agile phù hợp những dự án không chắc chắn và có độ phức tạp nhất định. Hiện Agile đang đóng góp nhiều thay đổi trong cách quản lý, làm việc cũng như sản xuất ở các ngành công nghiệp hoặc kinh doanh với mục đích giúp doanh nghiệp đạt hiệu quả cao.
Phương pháp Agile phù hợp những dự án không chắc chắn và có độ phức tạp nhất định
Nhưng, không phải tất cả các công ty đều phù hợp với mô hình này. Để có thể áp dụng thành công mô hình, doanh nghiệp cần đáp ứng một số điều kiện sau:
- Thành viên trong đơn vị cần phối hợp và giao tiếp hiệu quả.
- Mọi thành viên cũng cần phải có tính tự chủ để nhóm vận hành trơn tru hơn dù không có cấp trên chỉ dẫn.
- Những hoạt động module hóa qua các nhóm liên chức năng.
Thách thức khi sử dụng Agile
Trên thực tế, nhiều công ty đã áp dụng mô hình Agile trong 5-7 năm, nhưng vẫn chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Nguyên nhân chính là việc ứng dụng Agile thường chỉ dừng lại ở mức giảm khối lượng tài liệu và tránh những quy trình phức tạp, mà chưa thực sự khai thác hết tiềm năng của phương pháp này.
Một trong những thách thức lớn khi triển khai Agile là sự thay đổi về hành vi và văn hóa của từng thành viên trong nhóm, vì Agile đặt con người làm trọng tâm. Điều này đòi hỏi nỗ lực lớn trong việc thay đổi tư duy, cách làm việc và tinh thần phối hợp.
Để vượt qua trở ngại này, việc thuê huấn luyện viên Agile có kinh nghiệm là một giải pháp hiệu quả. Những chuyên gia với tư duy đúng đắn, kiến thức sâu rộng và kỹ năng huấn luyện bài bản có thể giúp doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận và áp dụng Agile một cách toàn diện.
Thời gian huấn luyện thường kéo dài từ 3 đến 12 tháng, hoặc lâu hơn tùy theo nhu cầu và mức độ sẵn sàng của tổ chức. Quá trình này không chỉ giúp xây dựng đội ngũ mạnh mẽ mà còn đảm bảo Agile được áp dụng đúng cách, mang lại giá trị thực sự cho doanh nghiệp.
Kết luận
Trên đây là những thông tin chi tiết về Agile và các khía cạnh liên quan. Hy vọng rằng, qua những chia sẻ này, bạn có thể áp dụng hiệu quả phương pháp Agile vào quản lý dự án, từ đó tối ưu hóa quy trình làm việc và nâng cao chất lượng sản phẩm.
