Khoảng 77% tổng số trang web hiện nay sử dụng PHP trong một mức độ nào đó, đặt nó vào vị trí hàng đầu trong danh sách các ngôn ngữ lập trình được ưa chuộng nhất, đặc biệt là trong cộng đồng của các lập trình viên và nhà phát triển web. PHP không chỉ xuất hiện trên nhiều dự án lớn mà còn được tích hợp vào các nền tảng nổi tiếng như Facebook, Wikipedia, WordPress và Zoom.
Mặc dù gần đây, khi có sự xuất hiện của nhiều ngôn ngữ lập trình mới mang theo những đặc tính tiên tiến, PHP đã trở nên ít được đánh giá cao hơn. Tuy nhiên, với sự giảm popularity này, PHP vẫn giữ vững vị thế mạnh mẽ, với một lượng lớn website tiếp tục sử dụng nó, như thống kê đã chứng minh. Vậy tại sao PHP vẫn giữ được sức hút đặc biệt này?
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá thế giới của lập trình web PHP, đánh giá những tình huống lý tưởng để sử dụng PHP cùng với các framework tiêu biểu của nó.
1. Ngôn Ngữ PHP Là Gì?
Lập trình web PHP (Hypertext Preprocessor – Bộ tiền xử lý siêu văn bản) được biết đến như một ngôn ngữ kịch bản có mục đích chung, có khả năng phát triển các trang web động và tương tác. Đây là một trong những ngôn ngữ phía máy chủ đầu tiên có thể được nhúng vào HTML, giúp dễ dàng tích hợp các chức năng vào các trang web mà không cần phải gọi các tệp từ bên ngoài để lấy dữ liệu.
PHP được biết đến với đặc tính đơn giản, tốc độ và tính linh hoạt, những điều này đã giúp nó trở thành một nền tảng quan trọng trong lĩnh vực phát triển web. Sự sử dụng của PHP đã phát triển qua nhiều năm, với các bản cập nhật thường xuyên, bổ sung thêm các tính năng và mở rộng khả năng mới.
(Tham khảo công cụ Code Editor Online )
2. Tại Sao Lập trình web PHP Lại Trở Nên Phổ Biến?
Mặc dù ngày nay nó không được coi là ngôn ngữ hấp dẫn nhất, đây là một số lợi ích chính của Lập trình web PHP giúp giải thích tại sao nó vẫn rất quan trọng trong phát triển web.
- Dễ học và sử dụng: Một trong những lý do chính khiến PHP trở nên phổ biến là nó tương đối đơn giản để bắt đầu sử dụng. Ngay cả khi không có kiến thức hoặc kinh nghiệm sâu rộng về phát triển web, hầu hết mọi người đều có thể tạo một trang web bằng một tệp PHP trong một khoảng thời gian tương đối ngắn. Cú pháp đơn giản và các hàm lệnh dễ học, có nghĩa là các rào cản gia nhập với PHP thấp hơn so với nhiều ngôn ngữ khác.
- Mã nguồn mở: Điều này cũng giúp các nhà phát triển bắt đầu với Lập trình web PHP – nó có thể được cài đặt nhanh chóng và không mất phí. Ngoài ra còn có quyền truy cập mở vào nhiều loại khung công tác PHP, chẳng hạn như Laravel và Symfony. Tính năng này cũng hấp dẫn các công ty vì nó giúp kiểm soát chi phí phát triển web.
- Linh hoạt: Một trong những lợi ích chính của PHP là nó độc lập với nền tảng, nghĩa là nó có thể được sử dụng trên Mac OS, Windows, Linux và hỗ trợ hầu hết các trình duyệt web. Nó cũng hỗ trợ tất cả các máy chủ web chính, giúp dễ dàng triển khai trên các hệ thống và nền tảng khác nhau với chi phí bổ sung tối thiểu.
- Có một cộng đồng hỗ trợ lớn: Là một ngôn ngữ kịch bản kỳ cựu được sử dụng rộng rãi, PHP hiện có một cơ sở cộng đồng lớn và trung thành để hỗ trợ nó. Có rất nhiều hướng dẫn, Câu hỏi thường gặp và mẹo để trợ giúp các nhà phát triển Lập trình web PHP mới và tiếp tục vượt qua ranh giới của những gì ngôn ngữ có thể đạt được thông qua các bản cập nhật thường xuyên.
- Nhanh chóng và an toàn: Hai điều mà mọi tổ chức đều muốn trang web hoặc ứng dụng của họ trở nên nhanh chóng và an toàn. PHP sử dụng bộ nhớ riêng của nó và cạnh tranh tốt về tốc độ, đặc biệt là khi sử dụng các phiên bản mới hơn. Trước đây đã có những câu hỏi về bảo mật PHP, mặc dù điều quan trọng cần lưu ý là nó vốn dĩ không an toàn hơn hay kém hơn các ngôn ngữ lập trình khác. Một lợi ích quan trọng là do được sử dụng rộng rãi và hỗ trợ cộng đồng nên hiện có nhiều công cụ, khuôn khổ và phương pháp hay nhất giúp khắc phục các lỗ hổng và bảo vệ chống lại các cuộc tấn công mạng.
- Được kết nối tốt với cơ sở dữ liệu: Lập trình web PHP giúp dễ dàng kết nối an toàn với hầu hết mọi loại cơ sở dữ liệu. Điều này cho phép các nhà phát triển tự do hơn khi chọn cơ sở dữ liệu nào phù hợp nhất cho ứng dụng đang được xây dựng.
- Đã được thử và kiểm tra: Một lợi ích chính của việc tồn tại được một phần tư thế kỷ là mã PHP đã được đưa vào thử nghiệm trong tất cả các loại môi trường thực tế. Các lỗi chính đã được tìm thấy và sửa chữa, giúp ngôn ngữ này ổn định hơn và được các nhà phát triển tin cậy hơn. Hơn nữa, nhiều khung và công cụ đã được xây dựng theo thời gian, giúp phát triển web PHP an toàn, hiệu quả và hiệu quả hơn.
3. Những Trường Hợp Nên Sử Dụng PHP
Lập trình web PHP là một công cụ mạnh mẽ để xây dựng các trang web động, ứng dụng năng động và các nền tảng thương mại điện tử tương tác. PHP đặc biệt linh hoạt, phù hợp cho nhiều tác vụ trên web như tạo trang web động, gửi email, thu thập biểu mẫu web, và quản lý cookie.
Khả năng lưu trữ, xóa và chỉnh sửa dữ liệu trong cơ sở dữ liệu giúp PHP trở thành một nền tảng mạnh mẽ cho việc phát triển các ứng dụng web đa dạng. PHP có thể được sử dụng để xây dựng hệ thống quản lý nội dung (CMS), tạo cơ sở dữ liệu trực tuyến theo yêu cầu, phát triển các trang thương mại điện tử, ứng dụng trò chơi, và các cổng thông tin cộng đồng. Sự linh hoạt này của PHP đã khiến cho nhiều công ty công nghệ lớn chọn lựa nó làm ngôn ngữ lập trình chính cho dự án của mình, thay vì những ngôn ngữ khác.
3.1 Đối với các website quy mô lớn
Lập Trình Web PHP có thể được sử dụng cho các dự án quy mô lớn, tuy nhiên, một vài vấn đề sau đây có thể xảy ra.
- Không đủ linh hoạt: Nếu bạn dự định sử dụng riêng ngôn ngữ kịch bản lệnh này để xây dựng trang web và ứng dụng web, thì bạn đã sẵn sàng. Tuy nhiên, nếu dự án của bạn rộng hơn và bạn sẽ cần các công nghệ như máy học (machine learning), AI, big data, v.v., để làm cho mọi thứ trở nên sống động, thì bạn có thể cần xem xét một ngôn ngữ lập trình khác.
- Tính bảo mật: Vì PHP là mã nguồn mở, điều đó cũng có nghĩa là nó có tệp văn bản ASCII, tệp này có thể dễ dàng truy cập. Về cơ bản, điều này có nghĩa là bất kỳ mã nào bạn viết, công chúng đều có thể dễ dàng xem mã đó, cùng với tất cả các lỗi mà mã của bạn mắc phải. Điều này cũng có nghĩa là họ có thể sử dụng những lỗi đó để chống lại bạn.
- Hạn chế trong xử lý bug: Một khiếu nại phổ biến mà hầu hết các nhà phát triển có về Lập Trình Web PHP là nó có các công cụ sửa lỗi hạn chế. Nó xử lý lỗi kém, đặc biệt khi so sánh với các ngôn ngữ khác — điều này chủ yếu là do các công cụ sửa lỗi cần thiết để theo dõi và tìm kiếm các lỗi như vậy cũng không hoạt động. Khả năng xử lý lỗi tốt thậm chí còn quan trọng hơn đối với các dự án quy mô lớn vì khi số lượng code tăng lên, tiềm ẩn rủi ro sẽ tăng lên theo cấp số nhân.
- Không thể sửa đổi hành vi lõi (core behaviors): Lập Trình Web PHP với tư cách là ngôn ngữ kịch bản không cho phép bất kỳ sửa đổi hoặc thay đổi nào đối với các khung hành vi cốt lõi của ứng dụng web. Điều này có nghĩa là bạn sẽ gặp một số hạn chế trong việc cố gắng đạt được kết quả mới.
Với những lý do trên, hãy cân nhắc trước khi bạn quyết định sử dụng PHP trong một dự án phát triển lớn.
3.2 Đối với các website quy mô nhỏ
Ngược lại, Lập trình web PHP được đánh giá là khá phù hợp cho các dự án quy mô nhỏ, không đòi hỏi tính bảo mật quá cao hay những công nghệ tiên tiến như máy học hoặc AI.
PHP có thể tạo ra một lựa phù hợp nhất cho các chủ doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là khi sử dụng Framework, vì nó giúp họ tiết kiệm đáng kể thời gian và tiền bạc. Thậm chí, khi lập trình web PHP với hệ CMS như WordPress thì chi phí còn thấp hơn nữa.
Không chỉ vậy, việc lập trình và lưu trữ trang web PHP rẻ hơn so với việc sử dụng các công nghệ phổ biến khác.
Lý do thứ ba PHP được đánh giá là phù hợp cho các công ty nhỏ vì nó đơn gian và dễ sử dụng. Ví dụ, bằng cách sử dụng framework Laravel, bạn có thể nhanh chóng tạo ra một website thương mại điện tử.
Tóm lại, với các dự án nhỏ với yêu cầu không quá phức tạp, ngôn ngữ PHP là ứng cử viên sáng giá. Điều này cũng góp phần giải thích tại sao tới hơn 77% website hiện nay vẫn đang sử dụng PHP.
(Tham khảo công cụ Code Editor Mobile)
4. 5 Framework Tốt Nhất Cho Lập Trình Web PHP
Khung công tác PHP cung cấp cấu trúc và thành phần cơ bản để xây dựng ứng dụng web. Hơn nữa, nó sử dụng lại mã để tránh các tác vụ lặp đi lặp lại.
4.1. Laravel
Các tính năng chính:
- Các gói chức năng của Laravel
- Chức năng tích hợp sẵn
- Môi trường Laravel Homestead
- Một cộng đồng lập trình rất tích cực
Laravel là một khung công tác PHP phổ biến và rộng lớn được biết đến với cú pháp thanh lịch. Nó có rất nhiều tính năng và chức năng tích hợp khiến nó trở thành một công cụ vững chắc để tùy chỉnh các ứng dụng phức tạp. Các chức năng của nó bao gồm xác thực người dùng, quản lý phiên và bộ nhớ đệm.
Ngoài ra, có sẵn các gói để mở rộng framework. Các gói dành riêng cho Laravel chỉ hoạt động với Laravel, trong khi các gói độc lập với khung hoạt động với tất cả các PHP framework.
4.2. Codeigniter
Các tính năng chính:
- Framework nhẹ
- Tài liệu tuyệt vời
- Hỗ trợ kiến trúc MVC
- Các tính năng bảo mật tích hợp
CodeIgniter là một khung công tác PHP nhẹ với tổng kích thước dưới 1,2 MB. Nó đảm bảo tốc độ tải nhanh hơn và để lại dấu chân nhỏ trên máy chủ web và ứng dụng của bạn.
CodeIgniter rất linh hoạt, cung cấp cả các mẫu thiết kế MVC và không phải MVC. Khung này cũng đi kèm với các công cụ bảo mật sẵn có tuyệt vời. Chúng bao gồm thoát theo ngữ cảnh, chính sách bảo mật nội dung và bảo vệ chống giả mạo yêu cầu trên nhiều trang web và tập lệnh.
4.3. Symfony
Các tính năng chính:
- Cài đặt thành phần riêng lẻ
- Gỡ lỗi tích hợp
- Công cụ mẫu Twig
- Tài liệu tuyệt vời
Symfony là một khung công tác Lập trình web PHP rất linh hoạt sử dụng hệ thống thành phần mô-đun. Bạn có thể chọn từ hơn 50 thành phần PHP có thể tái sử dụng cho dự án của mình. Nếu bạn chỉ cần một chút trợ giúp, bạn có thể quyết định sử dụng mô-đun nào thay vì dựa vào toàn bộ thư viện.
Ngoài ra, Symfony sử dụng Twig, một công cụ tạo mẫu nhanh với cú pháp ngắn gọn. Công cụ sửa lỗi tích hợp của nó sẽ đảm bảo dự án của bạn hoạt động như dự định.
4.4. Laminas Project
Các tính năng chính:
- Kiến trúc MVC
- Tích hợp với các thư viện bên ngoài
- Chỉ cho phép sử dụng các thành phần bạn cần
Lập trình web PHP framework của Laminas là một framwork hướng đối tượng (object-oriented) và dựa trên MVC, cho phép bạn chỉ tải các thành phần bạn muốn dưới dạng các thư viện riêng lẻ. Ngoài ra, các thành phần và khung MVC tuân theo các hướng dẫn phát triển doanh nghiệp, khiến chúng phù hợp với các ứng dụng web phức tạp.
4.5. Phalcon
Các tính năng chính:
- Dựa trên ngôn ngữ lập trình C
- Hiệu suất tuyệt vời và chi phí tài nguyên thấp
- Chỉ có thể thêm các mô-đun và thư viện cần thiết
Phalcon là một full-stack PHP framework có mã nguồn được viết bằng ngôn ngữ lập trình C. Việc sử dụng khung không yêu cầu kiến thức về C vì nó sử dụng các lớp PHP và không gian tên của nó.
Phalcon là một trong những framework PHP nhanh nhất hiện có. Nó rất nhẹ và sử dụng kiến trúc MVC. Sau khi cài đặt, người dùng chỉ có thể thêm các mô-đun và thư viện mà họ cần. Điều này giúp giữ cho quá trình phát triển web không bị lộn xộn.