Lập trình web thường được xem là một lĩnh vực phức tạp, phù hợp với những người giỏi toán hoặc logic, nhưng thực tế hiện nay, với sự hỗ trợ của nhiều công cụ và tài liệu học tập, việc học lập trình web đã trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Nếu bạn đang muốn tự học lập trình web và băn khoăn không biết bắt đầu từ đâu hay nên chọn ngôn ngữ nào, bài viết này sẽ giúp bạn tìm được câu trả lời.
Hãy cùng khám phá ngay để có cái nhìn rõ ràng hơn về lộ trình học lập trình web hiệu quả nhất nhé!
Ai có thể học lập trình web?
Trước đây, nhiều người nghĩ rằng lập trình web là công việc chỉ dành cho các lập trình viên chuyên nghiệp và khá phức tạp. Tuy nhiên, quan niệm này đã thay đổi hoàn toàn trong thời gian gần đây. Với sự hỗ trợ của nhiều công cụ và tài liệu học tập, việc tự học lập trình web trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Điều này đặc biệt đúng đối với các web đơn giản, nơi bạn có thể bắt đầu mà không cần quá nhiều kiến thức chuyên sâu.
Tuy nhiên, khi đối mặt với các dự án web có yêu cầu cao hơn, việc lập trình đòi hỏi bạn phải có kỹ năng, kiến thức chuyên môn và trình độ nâng cao. Khi đó, bạn sẽ cần nắm vững các công nghệ phức tạp hơn như backend development, cơ sở dữ liệu, hoặc các framework hiện đại như React, Vue, Angular, và Node.js.
Vì vậy, tự học lập trình web hoàn toàn khả thi với các công cụ và tài nguyên hiện có, nhưng để làm việc với các dự án phức tạp, bạn cần tiếp tục học hỏi và nâng cao trình độ của mình.
Các kiến thức cơ bản về lập trình web
Để tự học lập trình web, chắc chắn việc đầu tiên bạn phải hiểu được lập trình web là gì? bao gồm những mảng nào? Lập trình web chia thành hai mảng chính:
- Lập trình front-end: về cơ bản, nó là tất cả những gì người dùng thấy khi truy cập vào trang web: design, ngôn ngữ hiển thị là HTML hay CSS,..
- Lập trình back-end: là các công việc liên quan đến bên trong như database ( cơ sở dữ liệu) hay server
Hãy chọn hướng đi phù hợp với năng lực và thế mạnh của mình
Nếu bạn thích làm việc với các hệ thống, cơ sở dữ liệu và logic phía sau của trang web, thì trở thành lập trình viên back-end development là lựa chọn phù hợp.
Một Full Stack Developer là người có thể đảm nhận và làm tốt cả hai mảng front-end và back-end, với khả năng xây dựng hoàn chỉnh một ứng dụng web từ giao diện người dùng cho đến xử lý dữ liệu và bảo mật phía sau.
Chính vì vậy khi bắt đầu muốn học lập trình web, bạn nên xem xét xem thế mạnh của mình là về mảng nào để có thể chọn hướng đi phù hợp.
Nên nhớ rằng lập trình web khác với thiết kế web nha. Nhiệm vụ của thiết kế web chủ yếu liên quan đến việc tạo ra giao diện người dùng (UI), xác định layout, chọn màu sắc, hình ảnh và các yếu tố trực quan giúp tạo ấn tượng mạnh mẽ cho người truy cập. Công việc của một nhà thiết kế web không yêu cầu phải biết lập trình, mà tập trung vào tính thẩm mỹ và trải nghiệm người dùng.
Còn lập trình viên là việc phải đảm bảo rằng các thiết kế vừa tạo có thể ứng dụng và vận hành mượt mà trên website. Đương nhiên lập trình viên cần phải biết code còn thiết kế web thì không cần. Lập trình web cần phải sử dụng khá nhiều các ngôn ngữ lập trình, bạn không cần phải học tất cả các ngôn ngữ mới làm được, chỉ cần biết và thành thạo một ngôn ngữ thôi thì bạn cũng có thể hoàn thành được một website ở mức cơ bản rồi. Nhưng để hoàn thiện tối ưu trang web của mình thì đừng quên trau dồi thêm nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhé
Ngôn ngữ lập trình trong web:
Lập trình web yêu cầu sử dụng nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau. Tuy nhiên, bạn không cần phải học tất cả các ngôn ngữ ngay từ đầu. Bạn chỉ cần thành thạo một ngôn ngữ là đủ để xây dựng một website cơ bản. Các ngôn ngữ phổ biến có thể là HTML, CSS, JavaScript (cho front-end) và PHP, Node.js, Python, Ruby (cho back-end).
Để tạo ra một trang web hoàn thiện và tối ưu, bạn sẽ cần học thêm các công nghệ, framework, và công cụ hỗ trợ khác. Tuy nhiên, chìa khóa là học hỏi từng bước và không ngừng trau dồi kỹ năng để phát triển ứng dụng web hoàn chỉnh, mượt mà và hiệu quả.
Con đường học lập trình web
Có thể bạn vẫn còn suy nghĩ rằng lập trình web phù hợp với những người có tư duy logic, giỏi toán. Tuy nhiên đó chỉ là những lợi thế khi học lập trình web, thực tế không khó để bạn có thể tạo một website khi các mã nguồn mở ngày càng trở nên phổ biến. Con đường tự học lập trình không quá gian nan như bạn nghĩ đâu
- Bắt đầu với Google: Chắc hẳn rằng ngày nay khi không hiểu về một thứ gì đó, bạn sẽ ngay lập tức lên google để tra. Và với việc học lập trình web cũng vậy, chỉ cần lên mạng, gõ từ khóa: “ học lập trình web bắt đầu như thế nào?” , nó sẽ trả về cho bạn một loạt các bài viết chia sẻ về kinh nghiệm cũng như tài liệu học tập hoàn toàn miễn phí
Google sẽ là trợ thủ đắc lực cho các tìm kiếm của bạn!
- Bắt đầu chọn và học một loại ngôn ngữ lập trình: Ngôn ngữ lập trình chính là nền tảng để xây dựng website. bắt đầu học lập trình web, chúng tôi khuyên bạn nên bắt đầu với ngôn ngữ PHP, đây là ngôn ngữ lập trình sử dụng mã nguồn mở phù hợp với việc làm web, có thể nhúng được vào HTML. Tốc độ của PHP thì khá nhanh, khá nhỏ gọn giúp tiết kiệm thời gian. Hiện nay, PHP cũng đang rất được ưa chuộng và đây sẽ là cơ hội lớn cho các bạn lập trình
PHP đang là ngôn ngữ rất được ưa chuộng
Nguồn học PHP hiện nay cũng khá nhiều, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn một vài các website sau, hy vọng chúng sẽ giúp ích cho bạn trong việc học lập trình web
Các nguồn nước ngoài:
- PHP Manual: Là một trong các nguồn tự học PHP nước ngoài được ưa chuộng nhất, PHP Manual tổng hợp tất cả những tài liệu hữu ích về PHP, có thể dễ dàng tải xuống mà không hề mất một đồng phí nào. Điều đương nhiên là vốn tiếng Anh của bạn phải tốt nhé
- PHP Tutorial by Tizag: Đây cũng là một trang hỗ trợ học PHP online hoàn toàn miễn phí. Trang web này đã xây dựng một lộ trình cụ thể dành cho người mới bắt đầu học PHP, có cả giáo trình giúp bạn dễ dàng theo dõi đó
- PHP 101: Đây là trang web dành cho người mới hoàn toàn, điểm mạnh của PHP 101 chính là sự đơn giản, dễ hiểu, có sự tương tác cao. Các bài học thì được giảng một cách cụ thể, chi tiết. Nó giúp bạn có thể tự mình viết được những dòng code PHP đầu tiên đấy
Ngoài các nguồn học PHP trên, bạn cũng có thể tham khảo một vài nguồn học cả các ngôn ngữ khác như: codeacademy.com hay codeconquest.com
Những nguồn trong nước:
- Blogs: Thachpham.com đây là blogger khá nổi tiếng, chuyên cung cấp các kiến thức rất hữu ích về lập trình PHP, WordPress, SEO. Bạn có thể tiếp thu kha khá lượng kiến thức từ blog này đấy, đó là những kiến thức thực tế cũng như kinh nghiệm của tác giả và từ các nguồn tài liệu khác nữa
- Website: http://hoclaptrinhweb.org là trang web hướng dẫn học lập trình khá uy tín ở Việt Nam, nó không chỉ cung cấp các bài giảng về PHP mà còn có rất nhiều các ngôn ngữ lập trình khác
- Tìm hiểu các thuật ngữ cơ bản nhất trong lập trình web: Nếu muốn theo đuổi nghề này một cách nghiêm túc, bạn cần phải hiểu được các thuật ngữ cơ bản để dễ dàng trao đổi với các developer khác, một số thuật ngữ thường xuyên được sử dụng như: code mã, source code: mã nguồn, bug: lỗi, release: ra mắt sản phẩm,… Nếu không hiểu các thuật ngữ này sẽ khiến bạn trở nên lạc lõng giữa mọi người khi làm việc cùng nhau đấy
- Tìm hiểu cấu trúc web: Website là gì thì chắc rằng ai cũng biết, nhưng khi học lập trình web thì bạn cần phải biết được bên trong của website bao gồm những gì. Cấu tạo cơ bản của một trang web bao gồm ba phần:
- Header: Đây là phần đầu của website, Header cơ bản có thể chia thành ba phần:
- Ô để logo: là nơi để đặt logo của trang web
- Ô để quảng cáo: là nơi đặt quảng cáo
- Ô menu: là nơi hiển thị các mục của trang web
- Content: Phần này chứa nội dung của trang web
- Footer: Hiển thị các thông tin để người dùng có thể liên hệ, ví dụ như email, số điện thoại hay địa chỉ,…
Cấu trúc cơ bản của một trang web
Còn nếu nói về các trang cần có trong một website thì bao gồm:
- Homepage: Trang chủ
- Category page: Các trang danh mục
- Detailed page: Các trang chi tiết
- Hãy bắt đầu tự tạo một trang web, thực hành cùng WordPress: WordPress là một trong các nền tảng làm web được ưa chuộng nhất hiện nay, WordPress với những đặc tính là đơn giản, dễ dàng sử dụng, thậm chí là không cần viết code bạn vẫn hoàn toàn có thể xây dựng được một trang web chỉ dựa vào các theme trong wordpress cùng với các plugin đi kèm
Kết luận
Tự học lập trình web không phải là một công việc quá khó khăn như nhiều người vẫn nghĩ. Ngược lại, nếu bạn tiếp cận nó một cách đơn giản và có kế hoạch học tập rõ ràng, bạn sẽ thấy nó không quá phức tạp. Điều quan trọng là bạn cần hiểu cách vận hành của các thành phần web và biết cách kết hợp chúng lại với nhau. Chỉ cần nắm vững những kỹ năng cơ bản, bạn hoàn toàn có thể tạo ra một website hoàn chỉnh cho riêng mình.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn cái nhìn rõ ràng hơn về việc học lập trình web và giúp bạn xác định được con đường phát triển phù hợp. Chúc bạn tìm được công việc lập trình web mà mình yêu thích và thành công trên hành trình học hỏi này!
